Hükümet, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) için formül arayışını sürdürüyor. Hem SGK’nın yükünü azaltacak hem de mağduriyeti gidecek bir formül üzerinde durulurken, polisler, doktorlar, hemşireler gibi bazı meslek gruplarında bulunan yıpranmanın bazı meslek grupları için genişletilmesi gündemde. Bununla ilgili çalışma yapılırken, yıpranmanın hangi meslekleri daha kapsayacağı, kaç yıl olacağı ve geçmişe dönük nasıl işleyeceği üzerinde duruluyor.
50 YAŞ ALTINDA KİMSE EYT KAPSAMINDA EMEKLİ OLAMAYACAK
EYT’liler için başka formüller üzerinde de çalışılıyor. Ancak, AK Parti kaynakları hangi düzenleme yapılırsa yapılsın bir yaş kriterinin olacağını ve 50 yaş altında kimsenin EYT kapsamında emekli olmasının mümkün olmayacağını belirtiyor.
İKİ ÜLKENİN MODELİ İNCELENİYOR
EYT için Almanya ve Finlandiya modelleri de inceleniyor. Almanya ve Finlandiya modelinde uygulanan formüle göre belli bir yaş kriterini sağlayan sigortalıya emekliliğine kaç yıl kalmışsa her yıl belli oranda kesinti yapılarak emekli olma imkanı sunuluyor. Emekli yaşına gelindiğinde ise vatandaş maaşını tam alıyor. Almanya’da kesinti oranı yıllık yüzde 2. EYT’liler prim ve sigortalık sürelerini tamamlayan ancak yaş kriterini nedeniyle emekli olamayanlardan oluşuyor.
TÜRKİYE’DE YAKLAŞIK 5 MİLYON EYT’Lİ VAR
Türkiye’de prim gün sayısını doldurmasına rağmen, yaşını tamamlamadığı için emekli olamayan yaklaşık 5 milyon kişi bulunuyor.
AK PARTİ GEÇTİĞİMİZ GÜNLERDE DE BİR “SÜRE DÜZENLEMESİ” ÇALIŞMASI HAZIRLAMIŞTI
Hükümetin gündemine gelen bir başka konu ise emeklilikte yaşa takılanlar (EYT). Uzun zamandır kamuoyunda tartışılan EYT ile ilgili bir etki analizi ve maliyet hesabı çalışması başlatıldığı öğrenilmişti. Prim gün sayısını doldurmasına rağmen, yaşını doldurmadığı için emekliliği hak edemeyenlerle ilgili yeni bir “süre düzenlemesi” yapılmasının planlandığı belirtilmişti. Emekli olmak için yaş kriterini bekleyenlere yönelik, bekleme süresinin 2 veya 3 yıl geriye çekilmesi formülünün tartışıldığı kaydedilmişti. Bu formülün hayata geçmesi durumunda, EYT’li bir kişi, örneğin emekli olmak için 55 yaşını bekliyorsa, bu süre 2 veya üç yıl geri çekilecek, 55 yerine 52 yaşında emekliliği hak edecek. Bu konuda ne yapılabileceğine, maliyetlere bakıldığı aktarılmıştı. Hazırlanan öneri Cumhurbaşkanı Erdoğan’a sunulacağı, son kararı da yine O’nun vereceği dile getirilmişti. AK Parti kaynakları “Bekleme süresinin geriye çekilmesi ile önemli sayıda bir grubun emekli olacağı tahmin ediliyor” demişti.
EYT NEDİR? EYT NE ZAMAN ÇIKTI?
2008 yılında yapılan yeni düzenleme ile kadınların ve erkekler arasında prim gün sayısı 7200’e yükseltilirken, emeklilik yaşın erkeklerde 60, kadınlarda ise 58 oldu. EYT kavramı ile 8 Eylül 1999 tarihinde yürürlüğe giren düzenleme ile Türkiye’nin gündemi girdi. Yasa çıkmadan önce bu tarihten önce sigorta koşullarını yerine getiren, prim günü kriterini ve ödemesini sağlayanlar yaşa takılmaksınız emekli olabiliyordu. Bu tarihten sonra ise emekli olmak için şartlar değişmiş, sigortalılık süresi, pirim ödeme ve yaş şartının sağlama koşulu getirilmişti.
Yine bu yasa kapsamında emekli olmak için aranan sigortalılık süresi erkekler için 25, kadınlar için 20 yıl, prim ödeme hem kadın hem de erkekler için 5000 bin yaş ise kadın için 58, erkek için 60 idi. Yaş kriteri getirilmeden önce 20 yaşında sigortalı olan bir kadın 40 yaşında bir erkek ise 45 yaşında emekli olabiliyordu.
