Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Erdal Eren, inşaat malzeme fiyatlarında ortalamada yüzde 113, ara girdilerde ise yüzde 279’a kadar artışlar olmasına karşılık, inşaat malzeme endeksinin yüzde 52, ÜFE’nin ise yüzde 67 olduğunu, kamuya iş yapan müteahhitlerin fiyatlarının da bu endekslere göre artırılması nedeniyle büyük zarar içinde olduklarını söyledi.
Dünya Gazetesi’nin haberine göre; Erdal Eren düzenlediği basın toplantısında, kamu müteahhitlerinin sözleşmeler gereği işi bırakamadığını, işleri yavaşlatmak zorunda kaldığını, iklim koşulları nedeniyle işi durdurmak amacıyla “kar yağması için dua ettiğini” vurguladı.
“HACİZLER GELEBİLİR”
Erdal Eren, bahar aylarında işlerin başlamayabileceğini belirterek, “Sorunların çözümü olmaz ise gelecek yıl birçok inşaat firmasına haciz geldiğini görebiliriz. Mevcut yük ile gelecek yıl şantiyelerin açılması çok zor. Çoğu açılmayabilir” diye konuştu.
Firmaların sadece işleri durdurma baskısı altında olmadığını, çok sayıda yerel ölçekte küçük kamu işi yapan müteahhittin de bulunduğunu söyleyen Eren, bu firmalarda iflasların olabileceğini, bunun da zincirleme şekilde tedarikçi firmalar ve inşaat sektöründeki istihdama olumsuz etki edeceğini kaydetti. Eren, sadece işlerin durması değil, olağanüstü şartlar nedeniyle önlerini göremediklerini, yapılacak ihalelere katılımın azalabileceğini de aktardı.
“KAMU PROJELERİNİ ÜSTLENENLER ZORLANIYOR”
Kamuya iş yapan müteahhitlerin geçmiş yıllarda yaşanan sıkıntılardan daha ileride bir sorunla karşı karşıya olduğunu vurgulayan Erdal Eren, “Konut üreticileri maliyet artışlarını fiyatlarına yansıtabilirler. Fakat kamu projelerini üstlenen müteahhitler işlerini devam ettirmekte zorlanıyorlar. Maliyetler yüzde 100’ün üzerinde artmışken, kamu yüzde 67 civarında fiyat farkı ödemesi yapıyor. Demir fiyatı 3 bin TL iken kamu ile sözleşme imzalamış olan bir müteahhit için bugün demirin maliyeti 11 bin TL’nin üstünde. Meslektaşlarımızın zararının en azından bir kısmının telafi edileceği fiyat farkı ödemesi çıkmalı ya da işler durma noktasına gelecek.” şeklinde konuştu.
Kamu idarelerinin özellikle bitmesi yaklaşmış işlerin tamamlanması için baskı yaptığını, bunun da sorunları derinleştirici etkisi bulunduğunu belirten Eren, sözleşmeler gereği işi fiilen durdurmanın mümkün olmadığını ancak müteahhitlerin de çalışamaz duruma geldiği için işleri yavaşlattıklarını vurguladı. Eren, “Bu daha önce öngörülmesi mümkün olmayan yüksek maliyetler müteahhitlere yüklenmeye devam ederse meslektaşlarımız, üstlenmiş oldukları kamu projelerini sürdüremez hale geleceklerdir. Bir ilave fiyat farkı kararnamesi çıkarılması, şartsız tasfiye ya da devir hakkı verilmesi gerekiyor.” diye konuştu.
“ALACAKLAR BİRİKTİ”
Müteahhitlerin 2020 yılında yapılan işlerin hakediş ödemelerini 2021 yılı Eylül ayında alabildiğini, 15- 20 milyar lira alacağı olduğunu kaydeden Erdal Eren, aynı zamanda sektörün 15 milyar TL’lik kredi borcu olduğunu bildirdi.
Faiz düşürme kararlarının etkisini henüz göremediklerini, ticari krediler yanında konut kredilerinde de düşüş olmadığını aktaran Eren, “Biz finansçı değiliz ama faizlerin düşmesinin yanında, ekonomik öngörülebilirliğin sağlanması için döviz fiyatlarının da belli seviyelerde kalması gerekir. Yeni ekonomik modelin sonuçlarını bir an önce görmek istiyoruz.” diye konuştu.
Konut müteahhitleri açısından, konut kredilerinin düşük olmasının da kritik önemine değinen Eren, mevcut konut fiyatlarının vatandaşların alım gücünün üstünde olduğunu, ayrıca konut kredisi alarak satın almanın da mevcut faiz koşullarıyla mümkün görünmediğini, psikolojik sınır olan 1’in altında bir faizin gerekli olduğunu anlattı.
