Aydınlık Gazetesi muharriri Şule Perinçek bugün köşesinde, “ABD’nin en büyük bankasının yöneticisi uyardı: Büyük bir kriz geliyor” başlıklı bir yazı kaleme aldı. JP Morgan Chase’in Bankrate’e nazaran 3,4 trilyon dolarlık varlığıyla Amerika Birleşik Devletleri (ABD)’nin en büyük bankası olduğu bilgisini paylaşan Perinçek, JPMorgan Chase’in Yönetim Kurulu Lideri ve CEO’su Jamie Dimon’un salı günü New York’ta Kurumsal Yatırımcılar Kurulu’nda yaptığı konuşmada, ABD iktisadıyla ilgili olarak muhtemel ekonomik karışıklık konusunda uyardığını ve sakinliğin ötesinde bir krizin geldiğini söylediğini aktardı.
“Dimon, daha makus bir senaryonun beklentisi içinde. Şartların hem sakinliğin hem de yüksek enflasyonun bir ortada yaşandığı stagflasyona işaret ettiğini söyledi. Sakinlik enflasyonu, ekonomik büyüme yavaşlarken enflasyon ve işsizliğin arttığı bir durumu söz ediyor” diyen Perinçek, sakinliğin ekonomik sonuçlarının emeklilik birikimlerinin azalmasına ve borsanın çökmesine neden olabileceği yorumları yapıldığını ve bunun, Investopedia’ya nazaran, ABD’de en son 1970’lerde bunun görüldüğünü belirtti.
Perinçek, ağustosta enflasyonun, yüzde 2.5 arttığını bunun da beklenenden daha az olduğunu vurgularken, Amerikan tarihinde ulusal borç için faiz ödemelerinin birinci defa bir trilyon doların üzerine çıktığını kaydetti.
Perinçek, yazısında bu bilgiler ışığında Dimon’un, “Bu yüzden bakıp ‘Hayır, işin içinden çıktık’ demek güç. Sanmıyorum” dediğini yazdı.
FED’İN RAPORU: TÜKETİCİLERİN PİYASAYA AİT GÖRÜŞLERİ OLUMSUZ
FED’in raporuna da yazısında yer veren Şule Perinçek şunları yazdı:
“Enflasyon FED’in yüzde ikilik son gayesine neredeyse ulaşacak kadar düşerken, pazartesi günü New York Federal Rezerv Bankası tarafından paylaşılan bir rapora nazaran, tüketicilerin piyasaya ait görüşleri genel olarak olumsuz.
Amerikalılar, ankete nazaran harcama sayılarının yüzde beş artacağını lakin hane halkı gelirlerinin geçen yıla nazaran sadece yüzde 0,1 artacağını beklediklerini belirtmişler”
YAKLAŞAN TEHLİKE
Perinçek ABD iktisadının son periyoduna ve yaklaşan tehlikeye ait ise raporda şu bilgilere yer verildiğini kaleme aldı:
“- ABD’nin 2024 yılına kadar 1.2 trilyon dolarlık faiz ödemesi yapması bekleniyor. Bu kıymetli mali yükümlülük, hükümetin borcunu yönetme konusundaki gelecekteki yeteneği konusunda tasalara yol açıyor.
– ABD hükümeti yetersiz reaksiyon verirse, gibisi görülmemiş bir global mali kriz tetiklenebilir.
– Ulusal borç, toplumsal güvenlik ve tıbbi bakımdan sonra ABD’de üçüncü en büyük harcamadır.
– Artan faiz ödemeleri, 2023’te ABD GSYİH’sinin yüzde 2.4’ünü oluşturuyordu ve önümüzdeki on yıl içinde yüzde 3.9’a çıkması öngörülüyor. Bu artış, global salgınla ilgili harcamalardan ve 2022’den bu yana artan faiz oranlarından kaynaklanıyor.
Artan faiz ödemelerinin sonuçları,
– Borç ödeme zorluklarına yol açıyor. Faiz ödemeleri arttıkça, ABD’nin borcunu büsbütün ödeme mümkünlüğü azalıyor ve bu da potansiyel borç verenlerin daha tereddütlü olmasına neden oluyor.
– Borçlanma maliyetlerini artırıyor. ABD, borç verenleri çekmek için faiz oranlarını artırmak zorunda kalabilir; bu da işletmeler için daha yüksek borçlanma maliyetlerine yol açarak ekonomik büyümeyi yavaşlatabilir.
– Enflasyon tasalarını artırıyor. Borç ödemelerini yönetmek için Federal Rezerv daha fazla para basmaya başvurabilir; bu da hiperenflasyon riskine girer ve ekonomik zorlanmayı daha da kötüleştirir”
EN MAKÛS SENARYO
Perinçek en makus senaryo beklentilerine dair ise raporda yer alan şu bilgileri paylaştı:
“- Temerrüt riski ortaya çıkar. ABD hükümeti kredilerini ödeyemezse, ABD Hazine tahvillerine olan talep düşebilir.
– Para ünitesi devalüasyonu olabilir. Potansiyel hiperenflasyonun yanı sıra, ABD doları global rezerv para ünitesi statüsünü kaybedebilir ve bu durum hem iç hem de global ekonomiyi istikrarsızlaştırabilir.
Bir manada kaçınılmaz sonun ayak sesleri arttıkça Batılı ekonomistler ve yorumcularda ihtar dozlarını giderek artırıyor.
Tarihsel bağlam başlığı altında hatırlatmalar da yapılmış.
– Geçmişten dersler çıkarmak gerekir. İngiltere ve Hollanda Cumhuriyeti üzere geçmişteki global muhteşem güçlerin çöküşü, tepe devirlerinde sırasıyla GSYİH’nın yüzde dokuz ve yüzde yedisine varan faiz ödemeleriyle ezici bir borç yükünün risklerini gözler önüne seriyor.
Gelişen finansal görünüm, mümkün bir ekonomik gerilemeyi önlemek ve ABD’nin global ekonomik pozisyonunu korumak için ihtiyatlı bir mali idare gerektiriyor”
“İŞLERİ BİZDEN DAHA ZOR”
Perinçek yazısını ise şu sözlerle sonlandırdı:
“Bu gidişten korunma sırf ‘ihtiyatlı bir mali yönetimle’ olabilir mi… ABD iktisadı emperyalist kapitalist bir iktisattan nasıl kurtulacak? Çok esaslı siyasal ve yapısal değişiklikler yaşanmak zorunda. İşleri hakikaten bizden çok daha zor”