Sağlık Bakanlığı tarafından “Üreten Sağlık” temasıyla düzenlenen “Sağlıklı Türkiye Yüzyılı Tanıtım Toplantısı”, Bakanlar Kemal Memişoğlu ve Mehmet Fatih Kacır’ın iştirakiyle gerçekleştirildi.
Kacır, Sıhhat Bakanlığının Bilkent’teki yerleşkesinde yapılan toplantıdaki konuşmasında, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde, son 22 yılda AR-GE ve inovasyon alanında sağlam temeller üzerine inşa edilmiş güçlü bir altyapı oluşturduklarına dikkati çekti.
Savunma endüstrisinde olduğu üzere öbür stratejik alanlarda da Türkiye’nin gücünü ve yetkinliğini dünyaya göstermek ismine çalışmalarını sürdürdüklerini belirten Kacır, “1990’lı yıllarda İnsan Genom Projesi ile 2,7 milyar dolar gibi devasa bir bütçe harcanarak 13 yıllık uzun bir süreçte erişebildiğimiz gen haritamıza, bugün 1000 doların altında maliyetle bir günde ulaşabiliyoruz.” diye konuştu.
Türkiye’nin güçlü AR-GE ve inovasyon altyapısı, nitelikli insan kaynağı, kalite ve memnuniyet odaklı sıhhat altyapısıyla bu dönüşümü göğüslediğini lisana getiren Kacır, “İlaç ihracatımız 160 milyon dolardan 2,5 milyar dolara yükseldi. Üretimimiz 3 milyar kutuya yaklaştı. Halihazırda 11 biyoteknolojik ilaç tesisimiz üretim faaliyetinde bulunuyor. Tıbbi aygıt ihracatımız ise 47 milyon dolardan 1,3 milyar dolara yükseldi.” değerlendirmesinde bulundu.
“26 yatırım projesini destekliyoruz”
Kacır, COVID-19 salgını periyodunda yaşanan kasvetleri da anımsatarak, tüm dünya çaresizce ağır bakım teneffüs aygıtı ararken, Bakanlığın teknoloji geliştirme altyapılarını hizmete açtıklarını, BAYKAR, Arçelik ve ASELSAN’ın takviyeleriyle BİOSYS’in geliştirdiği yerli teneffüs aygıtını 14 günde seri olarak ürettiklerini anlattı.
Bakan Kacır, 2022’de ilan edilen “Akıllı Ömür ve Sıhhat Eser ve Teknolojileri Yol Haritası” ile salgın, yaşlanan nüfus, artan kronik hastalıklar üzere farklı sınamaların sıhhat kesimine tesirlerini tahlil ettiklerini söyledi.
Türkiye’nin stratejik amaçları ve gereksinimleri doğrultusunda hayata geçirecekleri kritik siyaset ve projeleri tespit ettiklerini bildiren Kacır, şu bilgileri paylaştı:
“Geçtiğimiz yıl sıhhat sanayisinde 175 yatırıma teşvik belgesi düzenleyerek 30 milyar liranın üzerinde yatırımı harekete geçirdik ve yaklaşık 3 bin 262 nitelikli istihdamın önünü açtık. Yeni dayanak ve teşvik mekanizmalarımızı da adım adım devreye alıyoruz. Katma bedelli üretimi teşvik etmek ve cari açığı azaltmak üzere hayata geçirdiğimiz Teknoloji Odaklı Sanayi Atağı Programı kapsamında Biyobenzer ilaçlardan kanser ve otoimmün ilaçlara, ortopedik aygıtlar ve protezlerden yenilikçi muadil ilaçlara kadar toplam büyüklüğü 13 milyar lirayı aşan 26 yatırımı destekliyoruz. HIT-30 Yüksek Teknoloji Yatırım Programı kapsamında sıhhat sanayisinde biyoteknolojik ilaçlardan yenilikçi sıhhat teknolojilerine, akıllı tıbbi aygıtlardan teknolojik besinlere uzanan geniş bir yelpazede ekosistemimizi yeni yatırımlarla güçlendirmeyi hedefliyoruz.”
“17 binden fazla bilim insanı desteklendi”
Kacır, sıhhat teknolojilerinde yenilikçi aygıtların ve hizmetlerin fikirden esere dönüşmesinin fakat ağır mühendislik, tasarım, prototipleme ve deney basamaklarından sonra mümkün olduğunu lisana getirdi.
Bu anlayışla gerek TÜBİTAK bünyesinde yürüttükleri gerekse TÜBİTAK eliyle destekledikleri projelerle sıhhat alanında birçok yenilikçi eserin geliştirilmesi ve ticarileştirilmesini sağladıklarını belirten Kacır, son 22 yılda yalnızca TÜBİTAK burs ve takviye programlarıyla, sıhhat alanında yürütülen 10 bin projeye ve 17 binden fazla bilim insanı ve gence 50 milyar liranın üzerinde dayanakta bulunduklarını söyledi.
Bakan Kacır, TÜBİTAK Aşı ve İlaç Geliştirme Kampüsü’nü hizmete açtıklarını, AR-GE merkezleri ve teknoparkların da sıhhat alanında nitelikli AR-GE projelerinin somut eser ve hizmetlere dönüşmesinde öncü rol üstlendiğini anlattı.
Bugüne kadar 70 AR-GE merkezi ve teknopark bünyesinde çalışmalarını yürüten 1400’ün üzerinde teknoloji teşebbüsünün 3 bin 500’den fazla araştırma projesine dayanak verdiklerini bildiren Kacır, şu tabirleri kullandı:
“İnanıyorum ki sıhhat alanında nitelikli insan kaynağımız ve kurduğumuz güçlü teknoloji ekosistemiyle önümüzdeki devirde global ölçekte bir ivme yakalayarak yeni muvaffakiyet öyküleri yazacağız. Türkiye’yi tüm dünyadan sıhhat teşebbüsleri için çekim merkezi pozisyonuna taşıma yolunda atılacak her adımın destekçisi ve hamisi olmayı sürdüreceğiz.”
“Sağlık alanında AR-GE ve üretim kabiliyetlerimizi artıracağız”
Kacır, “Üreten Sağlık” modeliyle kamudan endüstriye, üniversitelerden girişimcilere kadar sıhhat ekosistemindeki tüm paydaşları bir ortaya getirdiklerine işaret etti.
Bakan Kacır, söz konusu programa ait şu değerlendirmede bulundu:
“Birlikte yerli üretim kapasitesini artırmayı, dışa bağımlılığı azaltmayı ve Türkiye’yi global sıhhat teknolojileri pazarında başkan pozisyona taşımayı hedefleyen bu program doğrultusunda atacağımız değerli adımlardan biri de Türkiye Sıhhat Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) ve TÜBİTAK ortasındaki sinerjiyi güçlendirmek olacak. Oluşturduğumuz işbirliği modeliyle aşı, tıbbi aygıt ve biyoteknolojik eserler üzere alanındaki yetkinliklerimizi ortak kullanım aslına dayalı yeni bir yaklaşımla faal bir halde kıymetlendirme imkanına kavuşacağız. TÜBİTAK bünyesinde yürüttüğümüz projelerle oluşturduğumuz kabiliyet havuzumuzu sıhhat ekosistemindeki tüm paydaşların erişimine açarak, bilimsel bilgi birikimini ve teknolojik yetkinlikleri ortak bir tabanda buluşturacağız. Bu sayede kaynaklarımızı daha verimli ve stratejik bir halde kullanarak, sıhhat teknolojilerinde özgün, yüksek katma pahalı eserler geliştirme yolunda değerli bir ivme kazanmayı hedefliyoruz. Program doğrultusunda bir öbür önceliğimiz de sıhhat alanında AR-GE ve üretim kabiliyetlerimizi artırmak ve yenilikçi fikirlerin ticari eserlere dönüşmesini sağlamak olacak.”
Sağlıkta Turcorn hedefi
Türkiye’nin sıhhat alanında şimdi “Turcorn” çıkaramadığına dikkati çeken Kacır, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Ben inanıyorum ki burada temellerini atacağımız işbirlikleriyle, önümüzdeki yıllarda sıhhatte da Turcornların doğuşuna yer hazırlayacağız. Aşı ve ilaç tedarikinde uzun vadeli planlama ve kamu alım garantileri, temel araştırması yahut klinik araştırması Türkiye’de gerçekleştirilen ya da yatırım teşviki verilmiş yatırımlar sonucunda üretilecek ilaçlara ruhsatlandırma süreçlerinde öncelik verilmesi, klinik araştırmaları daha yaygın bir halde gerçekleştirilmesine imkan tanıyacak mevzuat adımlarının atılması, üniversiteler, hastaneler, araştırma merkezleriyle teknopark ve AR-GE merkezleri ortasında işbirliğinin güçlendirilmesi, temel araştırması gerçekleştirilmiş eserlerin klinik araştırmalarının desteklenmesi, TÜBİTAK ve TÜSEB ortasında yüksek uyum sıhhat ekosistemimizin ölçeklenmesi ve genişlemesi için büyük kıymet arz ediyor.”