Türkiye Müteahhitler Birliği, inşaat bölümünde daralmanın derinleştiğini; kamuya iş yapan müteahhitlerin hak ediş ödemelerinde yaşanan gecikmeler ve artan vergi yükü nedeniyle yüksek borçluluğun da sürdüğünü belirtti.
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), İnşaat Kesimi Temmuz 2022 raporunu yayımladı.
Raporda, artan girdi maliyetlerinin baskıladığı inşaat dalında daralmanın derinleştiği; kamuya iş yapan müteahhitlerin hak ediş ödemelerinde yaşanan gecikmeler ve artan vergi yükü nedeniyle yüksek borçluluğun da sürdüğüne dikkat çekildi.
TMB, yılın geri kalanı için enflasyonla gayret adımları ile Rusya-Ukrayna savaşının yansımalarının dalın yurt içi ve yurt dışı projeler üzerinde belirleyici olacağına işaret etti.
GİRDİLERDE BÜYÜK ARTIŞ
TMB tarafından yayınlanan İnşaat Dalı Temmuz 2022 raporunda, “2021 yılında girdi maliyetlerinde yüzde 150 seviyesine varan fiyat artışlarının yaşandığı görülmüş, Haziran 2021-Nisan 2022 periyodunda de en önemli inşaat girdilerinin fiyatlarında artış oranı yüzde 130’u aşmıştır” denildi.
Raporda, “Sektörde evvelki aylarda da salgının tesirleri ve döviz kurundaki gelişmelerle birlikte hayli artmış olan temel girdi maliyetleri, devam etmekte olan Rusya-Ukrayna savaşı ile birlikte son derece kritik bir hal almış gözükmekte” denildi.
Yaşanmakta olan sorunun uzun vakittir kamu ile iş yapan müteahhitlere de çok yüksek ek maliyetler ortaya çıkardığına dikkat çekilen raporda, “Finansal şartlardaki belirsizlikle birlikte kesimde hakediş ödemelerinde dikkat çeken uzun periyodik gecikmeler ve artan vergi yüküyle birlikte yüksek borçluluk sürmektedir” tabirlerine yer verildi.
BANKALARA 513,5 MİLYAR TL KREDİ BORCU VAR
Rapordaki BDDK’dan derlenen datalara nazaran, inşaat kesiminde kullanılan nakdi kredi toplamı 2021 yılı Mayıs ayında 340.5 milyar TL iken, bu sayı 2022 yılının birebir ayında yüzde 51 artışla 513.5 milyar TL oldu.
Sektörün Mayıs 2022 prestijiyle takipteki kredi oranı ise 30 milyar TL kredi meblağı ile yaklaşık yüzde 6 olarak gerçekleşti.
İnşaat bölümü bu yılın birinci çeyreğinde yüzde 7.2 daralmıştı.
YATIRIMLARDA YÜZDE 9,8 GERİLEME
Bu yılın birinci çeyreğinde inşaat kesiminde gerçekleşen yatırımların yüzde 9.8 gerilediği belirtilen raporda, bölümde yatırımlardaki düşüş ve artan girdi maliyetleri meselesiyle birlikte faaliyetler yine durma noktasına geldiği belirtildi.
Rapora nazaran, Rusya ve Ukrayna ortasındaki savaş, Türkiye’nin yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinin başkan pazarı Rusya’da büyük belirsizlikler yaratırken; dalın yıllık yurt dışı gelirlerinde bölgesel kayıp artık kaçınılmaz gözüküyor.
Rapora nazaran Türk müteahhitler geçtiğimiz yıl Rusya’da 11 milyar dolar fiyatında rekor düzeyde yeni proje üstlenmişti. Bu yılın birinci 6 ayında ise Rusya’da toplam meblağı 396 milyon dolar olan 4 yeni proje üstlenildi.
Türk müteahhitler 2022’nin birinci yarısında toplamda ise 132 projeyle 4.6 milyar dolarlık yeni iş hacmine ulaştı. (REUTERS)