İzmir’deki 6.6 büyüklüğündeki sarsıntıda 15 kişinin öldüğü ve 12 kişinin yaralandığı Doğanlar Apartmanı’na ait davada gerekçeli karar açıklandı. Kararda, mevzuata ve yapı tekniğine alışılmamış halde gerçekleştirdikleri aksiyonlarının sonuçlarını öngördükleri belirtilen sanıkların, apartmanı mevzuata, yapı tekniğine uygun olarak yapmadıkları ve projeye uygun kalitede materyalleri kullanmadıklarına vurgu yapıldı.
Ege Denizi’nde Seferihisar açıklarında, 30 Ekim 2020’de meydana gelen, 117 kişinin hayatını kaybettiği 6.6 büyüklüğündeki sarsıntıda; Bayraklı ilçesindeki Doğanlar Apartmanı’nda 15 kişi hayatını yitirdi, 12 kişi yaralandı.
Depremin akabinde başlatılan soruşturmada, binanın müteahhidi Çetin Doğan ve statik-betonarme proje müellifi Mehmet Sedat Boyacı tutuklandı. Sürveyan Gündüz Uysal tutuksuz yargılanırken, yapı fenni mesulü Bedriye Işıldak ise firar etti. Hazırlanan iddianamede sanıklar hakkında, ‘bilinçli taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olmak’ hatasından 20 yıla kadar mahpus cezası istemiyle dava açıldı. İstanbul Teknik Üniversitesi’nden alınan uzman raporunda, Mehmet Sedat Boyacı ve sürveyan Gündüz Uysal’ın tali, müteahhit Çetin Doğan ve yapı fenni mesulü Bedriye Işıldak’ın asli kusurlu olduğu belirtildi.
Firari sanığın evrakı ayrıldı
28 Mart’taki duruşmada savcı, mütalaasında, sanıklardan Çetin Doğan ve Mehmet Sedat Boyacı’nın ‘olası kastla öldürme’ hatasından, Gündüz Uysal’ın ise ‘bilinçli taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olmak’ hatasından cezalandırılmalarını talep etti. Dava müddetinde savcının değişmesinin akabinde vazifeye gelen savcı yine mütalaa verdi. Savcı, sanıkların ‘bilinçli taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına sebep olmak’ cürmünden cezalandırılmasını talep etti. Haziran ayında görülen davada müteahhit Çetin Doğan 18 yıl ve statik-betonarme proje müellifi Mehmet Sedat Boyacı, 12 yıl mahpus cezasına çarptırılıp, tutukluluk hallerinin devamına karar verildi. Sürveyan Gündüz Uysal 4 yıl 5 ay 10 gün mahpus cezasına çarptırıldı. Firari sanık Bedriye Işıldak’ın belgesi ise ayrıldı.
Uygun kalitede gerekli ve kâfi gereç kullanılmadı
Mahkemenin açıkladığı gerekçeli kararda, sanıkların, suçlamaları kabul etmeseler de Türkiye’nin etkin Alp-Himalaya zelzele jenerasyonunda yer aldığına dikkat çekildi. Bunun sonucu olarak Türkiye’de kısa sayılabilecek aralıklarla ölümlere sebebiyet veren yıkıcı, büyük sarsıntıların yaşanmış ve yaşanıyor olmasının yanı sıra İzmir’in 1’inci dereceden zelzele bölgesi içinde bulunması konularının göz önüne alındığı belirtildi. Gerekçeli kararda, şüphelilerin mevzuata ve yapı tekniğine alışılmamış biçimde gerçekleştirdikleri hareketlerinin sonuçlarını öngördüklerinin altı çizildi. Şüphelilerin bu durumu öngörmelerine karşın sarsıntı sonrası büsbütün yıkılan Doğanlar Apartmanı’nın B Bloğu’nu yapıldığı periyoda ilişkin mevzuata, yapı tekniğine ve mesleklerinin gerektirdiği kurallara uygun olarak inşa etmedikleri belirtildi. Plan ve projenin hazırlanmasında statik hesapların yapılmasında yanılgılarının bulunduğu, uygun kalitede gerekli ve kâfi gereç kullanmadıkları da vurgulandı.
“Yıkılan binadaki vefat ve yaralanmalardan sorumlular”
Gerekçeli kararda sanıkların kusurlu hareketleri sonucunda vefat ve yaralanmaların olduğu belirtildi. Sanıkların, eksper raporunda belirtildiği üzere projelendirmedeki eksiklikler, materyal özellikleri ve yapı kontrolündeki yetersizlikler, uygulama ve personellik kusurları nedeniyle zelzelede yıkılan binadaki vefat ve yaralanmalardan sorumlu olduklarına dikkat çekildi.
Bilinçli taksirle birden fazla insanın vefatına ve yaralanmasına neden olma cürmünü işledikleri ileri sürülen şüphelilerin, bilimsel bilgilerle örtüşmeyen kuşkulu savunmalarına Cumhuriyet Başsavcılığı’nca prestij edilmediği belirtildi. Eksper raporları ve kusur durumları nazara alındığında sanıkların ortaya çıkan neticeyi öngörerek kayıtsız davrandıklarına ait bir delillendirmenin yapılamayacağından sanıkların mümkün kastla hareket ettiklerinin kabul edilemeyeceğinin altı çizildi.
Hapis cezası
Karada sanıklara verilen cezaların detayları da yer buldu. Müteahhit Çetin Doğan’ın, apartmanın statik projede öngörülen beton sınıfının sağlanmaması, etriye ve birleşim bölgesindeki donatı imalatlarının projeyle uyumlu olmaması nedeniyle ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere, standartlara ve teknik şartnamelere uygun olarak inşa edilmesi için gerekenleri yapmadığı kaydedildi. Doğan’ın asli kusurlu olduğu vurgulandı.
Projelendirmedeki eksiklikler, materyal özelliklerindeki ve yapı kontrolündeki yetersizlikler, uygulama ve personellik kusurları nedeniyle yapının yıkılmasına neden olduğu için Doğan’a ‘bilinçli taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olma’ kabahatinden 12 yıl mahpus cezası verildiği belirtildi. Bu cezasının da hatası şuurlu taksirle işlenmesi nedeniyle 18 yıla çıkarıldığı söz edildi.
Temel neden
Apartmanın statik-betonarme proje müellifi olan Mehmet Sedat Boyacı’nın ise tali kusurlu olduğu belirtildi. Binanın zelzelede çökmesinin temel nedeni olarak, materyal kalitesindeki yetersizliklerinin, imalat yanlışlarının ve kontrol kusurlarının ön plana çıktığı kanaatine ulaşıldığının altı çizildi. Yapı betonarme projesinde, 1975 Sarsıntı Yönetmeliği’nde tanım edilen tasarım kriterlerinin tam olarak yerine getirilmiş olmadığına vurgu yapıldı. Bu nedenle Boyacı’ya 8 yıl mahpus cezası verildiği, meydana gelen zararın tartısı ve olaydaki üstlendiği rol sebebiyle de bu cezanın da 12 yıla çıkarıldığı belirtildi. Sürveyanların Türkiye’deki pozisyonu dikkate alındığında mühendislerin ve müteahhitlerin yanlarında kelam sahibi olamadıklarının göz önüne alındığını gerekçeli kararında belirten mahkeme heyeti, tutuksuz sanık Gündüz Uysal’ın bu nedenle 4 yıl mahpus cezasına çarptırıldığını kaydetti. Bu cezanın da tali kusurlu olduğu gerekçesiyle evvel yapılan artırımla 5 yıl 4 ay mahpus cezasına çıkartıldığı, akabinde mahkemedeki samimi beyanları nedeniyle 4 yıl 5 ay 10 gün mahpus cezasına çevrildiğine yer verildi.