BURSA (İGFA) – Anadolu’nun en eski mescitlerinden Habib-i Neccar, 2 bin yıllık geçmişe sahip Karakuş Tümülüsü, 250 yıllık Antakya Meskenleri ve 200 yıllık Rum Ortodoks Kilisesi üzere daha onlarca anıtsal eser, Kahramanmaraş merkezli zelzelelerde yok olup gitti.
Tarihi yapıtlarda böylesi büyük bir büyük yıkım yaşanması, gözleri büyük bir kısmı UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Bursa’daki tarihi yapıtlara çevirdi.
Birinci derece sarsıntı jenerasyonunda yer Bursa, 1855 sarsıntısında büyük bir yıkım yaşamış, başta Ulu Cami olmak üzere pek çok anıtsal eser ya ziyan görmüş, ya da büsbütün yıkılmıştı. Yeniden 1958 yılındaki yangında Tarihi Kapalı Çarşı da kül olmuştu. Tarih boyunca yaşadığı büyük zelzele ve yangın felaketleriyle kıymetli yapıtların tahrip olduğu Bursa’da, geçmişte yaşanan acı deneyimlerden çıkarılan dersle tüm ecdat emanetleri teğe bir ölçümlenip, modellenerek kayıt altına alınıyor.
MİLYARLARCA NOKTA ÖLÇÜMÜ
Bursa Büyükşehir Belediyesi Harita Şube Müdürlüğü takımları, 2015 yılında Türkiye’deki belediyelerde bir birinci olarak yersel lazer tarama aygıtı ile ölçümlere başladı. Saniyede 50 bin nokta ölçebilen lazer ölçüm aygıtı ile yapıların 3 boyutlu modeli çıkarılırken, İslam âleminin en yüksek mertebedeki 5’inci büyük mabedi kabul edilen 600 yıllık Ulucami’de yapılan 2 milyar nokta ölçümü ile en kaba yanılgı yalnızca 8 milimetre olarak, tarihi yapının 3 boyutlu modeli oluşturuldu. Bugüne kadar Ulucami’nin yanı sıra Tarihi Saat Kulesi, Osman Gazi ve Orhan Gazi Türbeleri, Yeşil Cami, Yeşil Türbe, Tarihi Belediye Binası, İznik Antik Roma Tiyatrosu, Çini Fırınları, Tolon Fabrikası, İznik Surları, İshakpaşa Külliyesi, Yıldırım Beyazıt Camii, 1. Murat Külliyesi, Bitinya Galerileri, Zindan Kapı üzere 100’ün üzerindeki tarihi yapıtın modellemesi yapılırken, milyarlarca noktanın üzerinde ölçüm yapıldı. Yapılan bu modellemeler sayesinde asrın felaketinde olduğu üzere bir zelzelede ziyan gören bir eser, milimi milimine aslına uygun olarak tekrar inşa edilebilecek.
ESERLER KAYIT ALTINDA
Bursa’nın, Tarihi Çarşı ve Hanlar Bölgesi, Cumalıkızık ve Sultan Külliyeleri ile UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer aldığını, İznik’in de aday listede olduğunu hatırlatan Bursa Büyükşehir Belediye Lideri Alinur Aktaş, yok olmaya yüz tutmuş yapıtların restore edilerek, ayağa kaldırılması kadar, bu yapıtların aslına uygun olarak geleceğe taşınmasının da büyük ehemmiyet taşıdığını söyledi.
Birçok medeniyetlere mesken sahipliği yapan ve çağlar öncesinden günümüze pek çok tarihi yapıyı bünyesinde barındıran Bursa’nın da birinci derece zelzele neslinde yer aldığını söz eden Lider Aktaş, “Bir taraftan kentimizi sarsıntıya karşı dirençli hale getirecek çalışmaları sürdürürken, öteki taraftan sahip olduğumuz kültürel mirası korumak için de ağır uğraş harcıyoruz. Bilhassa 1855 sarsıntısında Bursa neredeyse yerle bir oldu. Birçok tarihi eser ya tahrip oldu ya da büsbütün yıkılıp gitti. Tekrar 1958 yılındaki yangında tarihi kapalı çarşı kül oldu. 11 vilayetimizde büyük yıkım ve acılara neden olan asrın felaketinde de çok sayıda anıtsal eser yerle bir oldu. Yani bu tıp felaketler her an olabilir. Bu noktada harita şubemizin yaptığı çalışma tarihe not düşülmesi bakımından çok kıymetli. Bugüne kadar 100’ün üzerindeki yapıtımızın birebir modellemesi yapıldı. Gayemiz kentimizdeki gerek tarihi, gerekse mimari bedeli olan tüm yapıtları modellemek. Allah ülkemize bir daha bu türlü acılar yaşatmasın natürel ki ancak mümkün bir felakete karşı konutlarımızdan anıtlarımıza kadar tüm yapılarımızı zelzeleye dirençli hale getirmeye çalışıyoruz” diye konuştu.
