İlk Çin İmparatoru’nun mühürlü mezarını, kalıntılara ve eserlere zarar vermeden incelemek isteyen arkeologlar çareyi kozmik ışınlarda buldu.
Independent Türkçe’nin haberine göre, kozmik ışınların kullanıldığı tarama yöntemi sayesinde mühür bozulmadan mezarın içi incelenebilecek.
İmparator Çin Şi Huang’ın görkemli mezarının ölümcül tuzaklar, sıvı cıva nehirleri ve eski bir harita içerdiğine inanılıyor.
Mezar, yaklaşık 8 bin asker, 520 at, 130 savaş arabası ve 150 süvari atından oluşan büyük bir heykel ordusuna da ev sahipliği yapıyor. Tarihçiler MÖ 210’da yapılmış, Toprak Askerler adı verilen bu ordunun imparatorun mezarını sembolik olarak koruduğunu ifade ediyor.
Bu eşsiz yapıyı bozmak ve aynı zamanda ölümcül tuzaklara kurban gitmek istemeyen arkeologlar, uzun süredir mezarın ayrıntılı bir haritasını çıkarmak ve efsanelere ışık tutmak istiyordu.
Şimdi 2 bin 229 yıllık mezarın üç boyutlu haritasını çıkarmak için mezarın temeline atom altı parçacık dedektörleri yerleştirmeyi planlıyorlar.
KOZMİK IŞINLAR NASIL ÇALIŞIYOR?
Bu dedektörler, uzaydan gelen yüksek enerjili kozmik ışınların Dünya atmosferiyle etkileşime girmesiyle ortaya çıkan ve “müon” adı verilen parçacıkları yakalamak için kullanılıyor.
“Müon tomografisi” adı verilen bu tarama tekniği X-ışınlarıyla benzer şekilde çalışıyor. Tıptaki röntgen taramalarında kemiklerin etten daha fazla X-ışını emerek daha belirgin görünmesi gibi, bu tarama yönteminde de taş ve metal, müon geçişini engelleyerek görünür hale geliyor.
Aynı yaklaşım 2017’de Giza’daki Büyük Piramit içinde önceden gizlenmiş bir odanın varlığının ortaya çıkarılmasını sağlamıştı.
Müon tarama tekniği, Çin Cinping Yeraltı Laboratuvarı’nda karanlık maddeyi araştırmak için kozmik ışınları kullanan fizikçi Yuanyuan Liu ve ekibi tarafından önerildi.
Times’a açıklamada bulunan ekip, “Uzun bir tarihe sahip, eski bir uygarlık olarak Çin, arkeolojik araştırmaya ihtiyaç duyan çok sayıda kültürel kalıntıya sahip” ifadelerine yer verdi:
İmparatorluk mezarları gibi bazı büyük eserlerin iç yapısının müdahale olmaksızın incelenmesi için arkeolojideki geleneksel jeofizik yöntemler yetersiz kalıyor. Ön görüntülemeden gelen sonuçlar, İlk Çin İmparatoru’nun mezarında bu yöntemin uygulanabilirliğini kanıtladı.
TESADÜFEN BULUNMUŞTU?
20. yüzyılın en büyük arkeolojik keşiflerinden biri Çin’de oldu. Çin’in ilk imparatoru ile birlikte gömülen kil askerler 1974’te tesadüfen keşfedildi. Fakat bu askerlerin nöbetini tuttukları imparatorun mezarı çeşitli kaygılarla henüz açılmadı.
Mart 1974’te Çin’in Shanxi eyaletinin başkenti yakınlarında bir köyde Yang Zhifa adlı çiftçi, kardeşleriyle birlikte nar ve ayva bahçelerini sulamak için bir kuyu açıyordu. Küreği kilden yapılma bir heykele çarpmış, bunu Buddha heykeli sanmıştı. Birkaç ay içinde yetkililer ve arkeoloji ekipleri buraya akın etti.
Çiftçinin karşılaştığı şey 20. yüzyılın en büyük arkeolojik buluşlarından biri olacaktı. Tarlanın altında gömülü halde gerçek insan boyutunda ustaca yapılmış binlerce kilden asker heykeli bulundu. Terrakotta ordusu olarak da bilinen bu heykeller 2300 yıl öncesine, Çin’i birleştiren ilk imparator Çin Şi Huang dönemine aitti.
