Dünya Ekonomik Forumu’nun (WEF) Mesleklerin Geleceği 2025 Raporu’na nazaran, teknolojik gelişmeler, demografik değişimler, jeoekonomik tansiyonlar ve ekonomik baskılar, dünya çapında dalları ve meslekleri tekrar şekillendiren itici güçler olarak öne çıkıyor.
Söz konusu değişim ve gelişmelerin tesiriyle dünya çapında 170 milyon yeni iş fırsatının ortaya çıkacağı öngörülüyor.
Ancak bu değişen eğilimlerin, 92 milyon mevcut istihdamı da yerinden edeceği ve böylelikle 2030’a kadar toplamda 78 milyon net istihdam fırsatının oluşacağı varsayım ediliyor.
Dünyada en süratli büyüyen mesleklerin bir kısmını teknoloji, bilgi ve yapay zeka alanları oluştururken, teslimat, bakım, eğitim ve tarım üzere temel iktisat rollerinde de büyüme bekleniyor.
En süratli büyüyen meslekler ortasında sırasıyla tarım personeli, hafif kamyon yahut teslimat hizmeti şoförü, yazılım ve uygulama geliştiricisi, inşaat ve son kat ustası, mağaza satış vazifelisi, besin sürece ve ilgili alanlar, araç, minibüs ve motosiklet şoförü, hemşirelik, besin ve içecek servis konumları öne çıkıyor.
En süratli azalan meslekler ortasında ise kasiyer ve gişe memuru, yönetici asistanı ve sekreteri, bina kapıcısı, temizlikçi ve paklık vazifelileri, materyal kayıt ve stok vazifelisi, baskı ve ilgili alan çalışanı, muhasebe, defter tutma ve bordro memuru, denetçi, ulaşım ve güvenlik vazifelisi ile banka gişe memuru yer alıyor.
“YETENEK AÇIĞI” KIYMETLİ BARİYER
Küresel çapta binden fazla şirketten dataların toplandığı rapora nazaran, “yetenek açığı” iş dünyasının dönüşümünde en kıymetli bariyer olmaya devam ediyor.
İş için gerekli maharetlerin yüzde 40’ının değişeceği iddia edilirken, patronların yüzde 63’ü halihazırda yetenek açığını karşılaştıkları en değerli mani olarak görüyor. Yetenek açığı nedeniyle 120 milyondan fazla çalışanın orta vadede işten çıkarılma riski bulunuyor.
Yapay zeka, büyük data ve siber güvenlik alanlarındaki teknoloji marifetlerine olan talebin süratle artması lakin yaratıcı düşünme, esneklik ve çeviklik üzere insan maharetlerinin de kritik değer taşımaya devam etmesi bekleniyor. Her iki marifet tipinin bir ortada bulunmasının, süratle değişen iş piyasasında giderek daha değerli hale geleceği varsayım ediliyor.
Bu kapsamda dünyada 2030’a kadar en süratli büyüyecek 10 yetenek ortasında yapay zeka, büyük bilgi, ağ ve siber güvenlik, teknolojik okuryazarlık, yaratıcı düşünme, dayanıklılık, esneklik, merak, ömür uzunluğu öğrenme, liderlik, toplumsal tesir, yetenek idaresi, analitik düşünme ve çevresel sorumluluk öne çıkıyor.
Rapora nazaran, yapay zeka iş modellerini yine şekillendiriyor.
İşverenlerin yarısı, teknolojinin getirdiği yeni fırsatları hedeflemek için işlerini yine yönlendirmeyi planlarken, patronların yüzde 77’si çalışanlarının maharetlerini artırmayı planlıyor. Patronların yüzde 41’i ise yapay zekanın muhakkak misyonları otomatikleştirmesiyle iş gücünü azaltmayı hedefliyor.
Gelişmekte olan teknolojilerin süratli büyümesi göz önüne alındığında, iş dünyası başkanlarının, siyaset yapıcıların ve çalışanların, dallar ve coğrafyalar ortasında işsizlik risklerini azaltırken, iş gücünün hazır olmasını sağlamak için birlikte çalışması gerekiyor.