Şebnem TURHAN
Dezenflasyonun, “küresel barış ortamının yeniden tesisiyle sağlanacağı” öngörüsündeki ısrarını sürdüren Merkez Bankası; faiz indirimini, “büyümedeki yavaşlama”ya bağladı. PPK metnindeki ilave cümlede, “Öncü göstergeler, zayıflayan dış talebin etkisiyle büyümede yavaşlamaya işaret etmektedir” denildi. Metinde, “politika-kredi faizi makasındaki belirgin açılmanın yakından izlendiği” ve parasal aktarım mekanizmasının etkinliğini destekleyecek araçların güçlendirileceği belirtildi. Analistler ekim toplantısında da indirim bekliyor. Seçime ise tek haneli politika faiziyle girilmesi öngörülüyor.
UZMANLAR MERKEZ BANKASI’NIN FAİZ İNDİRİMİNİ NASIL YORUMLADI
KREDİLER ARTSIN DİYE AYARLAMAYA GİDEBİLİR
TOBB ETÜ Öğretim Üyesi Doç. Dr. Atılım Murat: Merkez Bankası dış talebin yavaşlayacağını söylerken eş zamanlı olarak iç talepte de yavaşlama emarelerinin gözlendiğini belirtiyor. Bunu iki şekilde okumalı faiz indirimleriyle beraber kredi ve mevduat faizleri geri gelecektir ama şu an veriler kredilerin miktarlarında sınırlamalar var. Kredi faizleri düşüyor ama miktarı artmıyor sınırlama var dış talep zaten dünyada önümüzdeki dönemde resesyon riski artığı için zayıf kalacağından Merkez Bankası faiz indirimlerine devam edecek ama krediler artsın diye kredi miktarında bir ayarlamaya gidebilir. Çünkü seçim de yaklaşıyor. Rusya’nın seferberlik ilan ettiği, Putin’in ‘nükleer silah kullanabiliriz’ dediği bir günden sonra Merkez Bankası’nın küresel barış ortamının tesis edilmesiyle beraber dezenfl asyonist süreç başlayacak ifadesi biraz tuhaf olmuş. Özellikle dezenlasyonist sürecinin nasıl başlayacağıyla ilgili kafalarda hala soru işaretleri var. Merkez Bankası seçime faizleri tek haneye indirecektir.
ENFLASYON KONUSUNDA YENİ SÖZ YOK
İş Yatırım Araştırma Direktörü Serhat Gürleyen: Ekonomistler politika faizinin sabit tutulması ve 100 baz puan faiz indirimi arasında neredeyse yarı yarıya dağılmıştı. Dolayısıyla indirimin sürpriz olduğunu söyleyemeyiz. Açıklama sonrası Türk Lirası, Euro tahvil ve devlet tahvili değer kaybederken, hisse senedinde önemli bir etki gözükmüyor. Merkez Bankası enfl asyon konusunda yeni bir şey söylemiyor. Küresel barışın tesis edilmesi, baz etkilerinin ortadan kalkması ve makro ihtiyatı tedbirlerinin sonuçlarının alınması ile dezenfl asyon sürecinin başlayacağı bir kez daha tekrar ediliyor. İktisadi faaliyetin ve tüketici kredilerinin yavaşlamasına izin verildiği ve emtia fiyatlarının küresel olarak gerilediği bir ortamda baz etkisinin de desteğiyle aralık ayından itibaren enfl asyon kendi kendine gerileyebilir. Ancak bozulan beklentiler, süregelen faiz indirimleri ve seçim arifesinde ilave genişleyici politikalar (yüksek asgari ücret zammı, tüketicileri de kapsayan yeni bir kredi genişlemesi) ihtimali enfl asyonun yüksek bir seviyede katılaşacağına işaret ediyor. Yılsonu Dolar/TL kuru tahminimizi 20 TL olarak koruyoruz. Cari dengenin bozulduğu, portföy çıkışlarının devam ettiği bir konjonktürde dış borç servisinin arttığı bir döneme giriyoruz. İlave faiz indirimi sonrasında kur tahminimiz üzerinde yukarı yönlü riskler artıyor.
SELEKTİF KREDİLERDE GENİŞLEME İSTEĞİ
Gedik Yatırım Baş Ekonomisti Serkan Gönençler: TCMB’nin ekonomik aktivitede ivme kaybının ihracat kaynaklı olarak devam ettiğine dikkat çekerek, politika faizinde ek 100 bazpuanlık bir indirime gittiğini görüyoruz. TCMB güncellenen faiz düzeyinin yeterli olduğunu değerlendirmiş olsa da, aynı ifade geçen ayki metinde de yer almıştı. Dolayısıyla, bu ifadeden faiz indirimlerinin sona erdiği sonucunu çıkarmak güç. Aksine, her ne kadar TL ticari kredi büyümesi sınırlandırılmak istense de, kredi faizlerine getirilen üst sınır getirilmesinin ve 50 milyar TL’lik yeni bir kredi garanti fonu (KGF) paketi açılacağına ilişkin haberlerin, selektif kredilerde genişleme isteğine işaret ettiğini düşünüyoruz. Bu açıdan, önümüzdeki toplantılarda faiz indirimlerinin devam etmesi de çok sürpriz olmayacaktır.
SENE SONUNA KADAR İNDİRİM DEVAM EDEBİLİR
Coface Ekonomisti Seltem İyigün: Merkez Bankası’ndan beklediğimiz aralıkta bir faiz indirimi geldi. Sanayi üretimi, PMİ, perakende satışlar gibi öncü göstergeler önümüzdeki dönemde ekonomik aktivitede yavaşlamaya işaret ederse, sene sonuna kadar Merkez Bankası faiz indirmeye devam edebilir. Nitekim, bugün açıklanan metinde, azalan dış talebin de ekonomideki yavaşlamaya katkı yaptığına atıfta bulunulduğunu görüyoruz. Önümüzdeki günlerde, krediye ulaşımın daha uygun oranlar ile yapılabilmesi ve artan politika-kredi faiz makasının azaltılabilmesi için yeni makroihtiyati önlemler görebiliriz. Ancak bu önlemlerin yüksek enfl asyon ortamında, kredi fiyatlamalarına ne derecede yansıyabileceğini göreceğiz. Önümüzdeki dönemde, KGF kredileri, firmaların nakit akışı yönetimleri için daha da önemli hale gelebilir.
ENFLASYON GÖZDEN ÇIKARILDI MI?
Eski IMF Ekonomisti Dr. Burcu Aydın Özüdoğru: TCMB faiz oranlarını bir kez daha indirdi. Politika faiz oranını 100 baz puan düşürerek yüzde 12’ye çekti. TCMB hala faiz oranlarını düşürerek enfl asyonunu düşüreceğini açıklasa da ekonomi nosyonu, bankanın enfl asyonu gözden çıkarttığını söylüyor. Peki, TCMB’nin enfl asyon hedefi yüzde 5 olduğuna göre, faizi de en az yüzde 5’e kadar düşürmeye devam edebilecek mi? Cevap ise maalesef Türkiye ekonomisinin dış borç, cari açık, dolarizasyon gibi bazı gerçeklerinde saklı.