Stratonikeia, UNESCO Dünya Mirası Süreksiz Listesi’nde yer alan, “Gladyatörler Şehri” olarak bilinen ve dünyanın en büyük mermer kentlerinden biri olarak tanınan kıymetli bir antik kenttir. 1977 yılında hafriyat çalışmaları başlayan bu bölgede, Helenistik, Roma, Bizans, Anadolu beylikleri, Osmanlı ve Cumhuriyet periyotlarına ilişkin birçok tarihi eser gün yüzüne çıkarılmıştır.
Kazı lideri Prof. Dr. Bilal Söğüt, Stratonikeia’nın Karia bölgesinin en değerli kentlerinden biri olduğunu belirtti ve antik kentin, Anadolu’nun yerli halkı olan Karialılar ve Leleglere ilişkin bir yerleşim yeri olduğunu söyledi. Söğüt, antik kentte yapılan kazıların tiyatro üzere farklı alanlarda hem hafriyat hem de konservasyon ve onarım çalışmalarının sürdüğünü söz etti.
“ANTİK PERİYOT MÜHENDİSLİK BİLGİSİ İLERİYDİ”
Kazıların akabinde, Stratonikeia’nın tiyatro kısmında bulunan 2.250 yıllık kanalizasyon sistemi epey dikkat çekti. Prof. Dr. Söğüt, bu sistemle ilgili yaptığı açıklamada, “Tiyatronun suyunu drenaj etmişler. Su 2.250 yıl sonra bile akıp gidiyor” diyerek, antik periyodun mühendislik bilgisinin ne derece ileri olduğunu vurguladı.
Stratonikeia’daki hafriyatlar yılın 12 ayı boyunca devam etmekte ve antik kente dair kıymetli buluntulara ulaşılmaktadır. Bu keşif, bölgenin tarihî zenginliğini ve eski yerleşimlerin ömür stilini gözler önüne seriyor.
“2 BİN 250 YILLIK”
Yürütülen çalışmalarda birçok yapının ortaya çıkarılmasıyla tarihin canlandırıldığını lisana getiren Söğüt, “2 bin 250 yıl evvel buradaki düzenlemelerde tiyatronun altındaki kanalizasyonda içinde yürünebilecek kadar büyük kanalizasyon yapmışlar. Tiyatronun suyunu drenaj etmişler. Su zaten 2 bin 250 yıl sonra bile akıp gidiyor. Onun için inanılmaz keyifli olduk.” dedi.
“KENTE RAHATSIZLIK VERMEDEN BOŞALTIYOR”
Söğüt, tarihi alandaki şehircilik, yerleşim ve hayat izleriyle ilgili bulguların kendilerini heyecanlandırdığını belirterek, şöyle konuştu:
“2019’daki çalışmalarımızda kuzey kent kapısından itibaren kuzey caddede, batı caddesinde, Roma hamamında ve kütüphanede kanalizasyon sistemini bulmuştuk. Bunların hepsi caddelere bağlanıyor. Bu caddelerde birleştikten sonra kanalizasyon sistemi dereye gerçek yöneliyor. Oradan kente hiçbir rahatsızlık vermeden boşaltıyor. En son yaptığımız çalışmalarda tiyatronun üst kanal sistemini bulduk.”