Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Şanlıurfa’da, Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum ile kentsel dönüşümü desteklemek maksadıyla hayata geçirilecek yeni finansman modellerine ait açıklamalarda bulundu.
Afet bölgesinin tekrar imar ve ihyasını sağlamak için Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile çalışmaları süratle sürdürdüklerini bildiren Nebati, bu kapsamda gereken her türlü finansmanı Hazine ve Maliye Bakanlığı olarak sağlayacaklarını söyledi.
Nebati, kentsel dönüşüm sorununun tahlilinde 3 başka yaklaşım üzerinde Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile eşgüdüm içinde çalışmayı sürdürdüklerini belirterek, şunları kaydetti:
“Birinci modelde konut üreticisi ile anlaşan bağımsız kısım sahiplerine piyasaya nazaran çok uygun şartlarda kredi kullandırarak kentsel dönüşümü teşvik edeceğiz. Bu modelle, konut sahipleri hak kaybına uğramadan ve emsaller korunarak kentsel dönüşümü güçlü bir biçimde destekleyeceğiz. İkinci modelimizdeyse ada bazlı kentsel dönüşüm kapsamında konut üreticilerini teşvik edeceğiz. Bu kapsamda konut üreticilerine düşük maliyetli finansman dayanağı sağlayarak zelzeleye güçlü konut arzını süratle artıracağız. Bu iki durumda da KGF dayanaklarını devreye alarak hem konut üreticisinin hem de bağımsız kısım maliklerinin krediye erişimlerini kolaylaştıracağız.”
“KİRA ENFLASYONUNU DİZGİNLEYECEĞİZ”
Çalışmalarına Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin yaşandığı 6 Şubat’tan evvel başlanan ve dünyada farklı örnekleri olan üçüncü modelin de bilhassa kiralık konut arzını artırmaya yönelik olduğuna işaret eden Nebati, şu sözleri kullandı:
“Bu modelle ülkemize ‘kiralık konut üreticisi’ kavramını kazandırmayı ve kiralık konut arzını kısa müddette artırmayı hedefliyoruz. Model kapsamında üretilen kiralık konutlar, öncelikle kentsel dönüşümde riskli yapı malik ve kiracılarına hizmet sağlayacaktır. Kiralama fiyatları ve kira artışları kamu otoritesi tarafından belirlenecek ve kira tavanı uygulaması yapılacaktır. Böylelikle, bilhassa salgın sonrasından bu yana makul düzeylerin çok ötesinde artış gösteren kira enflasyonunu dizginleyeceğiz.”
Nebati, sarsıntılar sonrası TOKİ projelerinde misyon alan yüklenicilerin birinci etapta kontratlarını bağlamaları için gereksinim duydukları finansmana erişimi kolaylaştırabilmek ismine yürürlükte olan Kredi Garanti Fonu (KGF) paketini revize edeceklerini lisana getirerek, tüm modellerle ilgili öteki ayrıntıları gelecek günlerde kamuoyuyla paylaşacaklarını bildirdi.
“TOKİ’YE DAMGA VERGİSİ İSTİSNASI GETİRECEĞİZ”
İçinde bulunulan güçlü periyotta vatandaşların konut ve barınma gereksinimlerine tahlil olmak ve finansmana erişimlerini kolaylaştırmak maksadıyla konut kredilerinde uygulanan kredi paha oranlarını güncellediklerini anlatan Nebati, şunları kaydetti:
“Ayrıca, zelzele nedeniyle bilhassa orta ve alt gelir kümesine yönelik konutların daha uygun koşullarla üretilmesine imkan sağlamak maksadıyla TOKİ tarafından konut ve konut ile ihale edilen imal işlerine ait olarak 2023 yılı sonuna kadar uygulanmak üzere damga vergisi istisnası getirdik. Bu süreçte, bir yandan da yıkılan yahut kullanılamaz hale gelen iş yerleri için taşınabilir tahliller de üretiyoruz. 6 bin süreksiz ticarethaneyi esnafımızın hizmetine verdik, 3 bin konteynerden oluşan çarşıları da kuruyoruz. Başka taraftan, kurumlarımızla koordineli biçimde ilerleyerek OSB’lere yönelik de üzerimize düşen ne varsa süratlice yerine getireceğiz.”
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, 6 Şubat’taki Kahramanmaraş merkezli zelzele tarihine kadar tahakkuk etmiş elektrik ve doğal gaz faturalarının silinmesi ile elektrik ve doğal gaz faturalarının ertelenmesi konusunda çalışmaları sürdürdüklerini belirtti.
Nebati, Şanlıurfa’da, Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum ile kentsel dönüşümü desteklemek gayesiyle hayata geçirilecek yeni finansman modellerine ait açıklamalarda bulundu.
Dünyada bugüne kadar gerçekleşen en büyük felaketlerden birinin yaşandığı süreçte devletin tüm kurumları ve imkanlarını seferber ettiğini anlatan Nebati, kendisinin de sarsıntının birinci gününden bu yana bölgede vatandaşlarla dayanışma içinde çalıştığını söyledi.
Nebati, depremzede vatandaşlara seslenerek, “Yüreğinizi ferah tutun. Devletimiz tüm şefkatiyle, tüm imkanlarıyla sizlerin yanındadır. Sıkıntıların her biri tahlile kavuşana kadar, Sayın Cumhurbaşkanı’mızın liderliğinde sizlerle birlikte olmaya, beraberce yol almaya kesin kararlıyız. Altını çizmek isterim ki Türkiye büyük ve güçlü bir ülkedir. Tüm maddi kayıplarınızı inşallah çok daha güzelleriyle ve en hoş biçimde, tekrar birlik içinde telafi edeceğiz.” dedi.
“AFAD’A 27 MİLYAR LİRA AKTARDIK”
Deprem sonrası Bakanlığının sağladığı takviyelere ait bilgi veren Nebati, “Deprem felaketinin birinci anından itibaren tüm kamu kurum ve kuruluşlarımızın acil nakit taleplerini süratle karşılıyoruz. Bunun için birinci etapta 100 milyar liralık kaynak ayırdık ve bu kapsamda, şimdiye kadar, AFAD’a 27 milyar lira aktardık. Sarsıntıdan etkilenen vatandaşlarımıza ve hayatını kaybeden kardeşlerimizin yakınlarına nakdi yardımlarda bulunuyoruz.” diye konuştu.
Nebati, zelzelenin bütçeye ek maliyet getirmesinin kaçınılmaz olduğuna işaret ederek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Kimsenin içinde en ufak bir korku dahi olmasın. Yüksek büyüme performansımız ve taviz vermediğimiz mali disiplinle elde ettiğimiz güçlü mali alan sayesinde, bu büyük felaketin açtığı tüm yaraları daima birlikte saracağız. Hükümet olarak bugüne kadar verdiğimiz kelamların nasıl ki daima ardında durduysak, yeniden sözlerimizin gerisinde dimdik durmaya devam edeceğiz. Bütçe imkanlarımıza ek olarak, kentlerimizi süratle ayağa kaldırmak gayesiyle Afet Yine İmar Fonu’nu da kuruyoruz. Şeffaf bir formda yönetilecek olan bu Fon ile afetler için uzun vadeli kaynak sağlayarak bütçe üzerindeki yükü azaltacağız. Afet sonrasında, bu yılın birinci çeyreğinde büyümenin sonlu olarak olumsuz etkilenme ihtimali olsa da yılın geri kalanında kademeli halde toparlanmasını bekliyoruz. Alacağımız ek tedbirlerle, zelzelenin 2023 yılı büyümesindeki olumsuz tesiri de haliyle hudutlu kalacaktır.”
Bu şiddetli periyotta çiftçilerin yanında olmayı kesintisiz biçimde sürdürdüklerine dikkati çeken Nebati, “Deprem nedeniyle eserleri, işleri yahut işletmesi ziyan gören 115 bin ziraî üreticimizin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerinden kullandığı Hazine faiz dayanaklı 39 milyar lira fiyatındaki kredi ödemesini 1 yıl mühletle vade farksız halde erteledik. Bu kapsamda, Şanlıurfa’daki 17 bin ziraî üreticimizin Hazine faiz dayanaklı kredi ödemelerini de erteledik.” dedi.
Nebati, esnafa sağlanan takviyelere de değinerek, şunları kaydetti:
“Daha evvel açıkladığımız 250 milyar liralık kredi hacmine sahip KGF paketlerine 100 milyar lira daha ekledik. Zelzele bölgesinde faaliyet gösteren işletmelerimiz için 2 yeni KGF paketini uygulamaya aldık. Bu kapsamda, onar milyar lira meblağında toplam 20 milyar lira kefalet limitini haiz Zelzele Bölgesi İşletme Masrafları Takviye Paketi ve Sarsıntı Bölgesi Yatırım Dayanak Paketi ile işletmelerimize ek takviyeler de sunuyoruz. İş yerleri yahut işletmeleri ziyan gören 156 bin esnaf ve sanatkarımızın Halk Bankası tarafından kullandırılan 23,5 milyar liralık Hazine faiz dayanaklı kredi ödemelerini 6 ay mühletle faizsiz biçimde erteledik. Bu kapsamda Şanlıurfa’da yaklaşık 23 bin esnaf ve sanatkarımızın 4,1 milyar lira fiyatındaki Hazine faiz dayanaklı kredi ödemesini ertelemiş durumdayız.”
Nebati, yalnızca kamu bankalarının bölgeye sağladığı dayanak fiyatının 80 milyar lirayı bulduğuna dikkati çekti.
“3 MİLYAR LİRALIK SİGORTA ÖDEMESİ GERÇEKLEŞTİ”
Afetin çabucak akabinde sarsıntı sigortası kapsamındaki faaliyetleri hızlandırdıklarını bildiren Nebati, “Hasar tespitlerinin yapılmasıyla ödemelere acilen başladık. Bugüne kadar 3 milyar liralık ödeme gerçekleştirdik ve ödemelerimiz süratle devam ediyor. Birinci defa hasar ihbarından hasar inceleme sürecinin tamamlanmasına kadar olan süreçte, sigortalılara avans ödemesi alma imkanı da tanımaya başladık.” dedi.
Nebati, bu süreçte birçok vergi düzenlemesini de hayata geçirdiklerini anlatarak, “Ayrıca, alandan gelen talepleri dikkate alarak bugüne kadar yapılmış en kapsamlı matrah ve vergi artırımı ile borç yapılandırmasını içeren kanun teklifimiz Meclis Genel Heyetinde kabul edilmiş ve yakın vakitte uygulamaya geçecektir. Sarsıntı tarihine kadar tahakkuk etmiş elektrik ve doğal gaz faturalarının silinmesi ile elektrik ve doğal gaz faturalarının ertelenmesi konusunda da çalışmalarımızı sürdürüyoruz.” sözünü kullandı.
Konuşmasında yalnızca Bakanlığının bugüne kadar yaptıklarının özetini anlattığını belirten Nebati, başka tüm bakan ve bakanlıkların da günün 24 saatinde çalışarak, daha alanda talep oluşmadan, gerekeni süratli biçimde uygulamaya koyduklarını lisana getirdi.
AK Parti iktidarı olarak, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde, aşamayacakları hiçbir sorun olmadığını belirten Nebati, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Bırakın birileri masaların etrafında ikbal hesapları yapıp dursunlar, birileri çadırların önünde fotoğraf versinler, birileri toplumsal medya üzerinden telaffuzlar geliştirsin. Onlar söylemeye, biz yapmaya devam edeceğiz. Biz uyumuyoruz, çalışmaya devam ediyoruz. Bizim bakanlarımız çadırlarda da yattılar, konteynerlerde de yattılar. Bürokrasimiz, belediye liderlerimiz, askerimiz, polisimiz tıpkı biçimde… Bizler, tüm gücümüzle, tüm inancımızla vatandaşlarımıza süratli ve kalıcı tahliller üretmek için gece gündüz demeden çabayı sürdüreceğiz. Şanlıurfa’mızın ve öteki tüm vilayetlerimizin bir an önce tekrar imar ve ihya edilmesinde tüm gücümüzle çalışacak, milletimizle birlik içinde, yan yana, omuz omuza yol almaya devam edeceğiz. Geçmiş başarılarımız, yarınlarda elde edeceğimiz yeni zaferlerin en sağlam teminatıdır.