Macar hükümeti, 24 Şubat’ta başlayan Rusya-Ukrayna savaşıyla ilgili askeri saldırıyı kınayıp, Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne ve egemenliğine dayanağını açıkladı lakin Macaristan’dan Ukrayna’ya silah geçişine müsaade verilmesiyle Rusya’ya yönelik doğal gaz ve petrol yaptırımlarını destekleme talebini reddetti.
Ülkeye doğal gaz ve petrolün büyük bir kısmının Rusya’dan geldiğini, ülkedeki hanelerin yüzde 85’inin doğal gazla ısındığını belirten Macar hükümeti, Rusya’ya yönelik güç yaptırımlarına karşı çıkacağını açıkladı.
Macaristan Başbakanı Viktor Orban, AB’nin Rusya-Ukrayna Savaşı’na yönelik stratejisinin başarısız olduğunu, AB’nin durumunu “dört lastiği de patlamış arabaya” benzeterek, “Şimdi AB, Rusların ya da Ukraynalıların tarafında olmamalı, aksine ikisinin ortasına girmeli.” dedi.
Rusya’nın, Ukrayna’nın NATO üyesi yapılmaması üzere açık güvenlik taleplerinde bulunduğunu aktaran Orban, eski ABD Lideri Donald Trump ve eski Almanya Başbakanı Angela Merkel’in misyonlarına devam etmesi durumunda savaşın hiç başlamamış olacağını savundu.
Rusya’nın doğal gaz satışı ödemelerinde Rus rublesine geçme planını da kabul eden Macar hükümeti ismine Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanı Peter Szijjarto, Rusya’ya doğal gazda rubleyle ödeme yapılmasına yönelik teknik ayrıntıların üzerinde çalışıldığını bildirdi.
RUSYA’YA YÖNELİK PETROL YAPTIRIMINA VETO TEHDİDİ
Başbakan Orban, AB Kurulu’nun, Rusya’dan petrol ithalatının yasaklanmasına yönelik teklifini evvel desteklemeyeceklerini açıkladı, daha sonra ülkesine sağlanan teminatlar sonucunda yaptırım kararını onayladı.
Ülkede 3 Nisan’da düzenlenen genel seçim kampanyasının ana konusu da Rusya-Ukrayna Savaşı oldu. Hükümet, muhalefetin seçimleri kazandığı takdirde Ukrayna’ya asker yollayacağını argüman etti. Orban’ın partisi seçimde 3’te 2’lik çoğunluk elde etti.
V4 OLUŞUMU SAVAŞTAN AĞIR DARBE ALDI
Savaş, AB içinde birçok mevzuda ortak hareket eden Polonya, Çekya, Slovakya ve Macaristan’ın oluşturduğu Vişegrad Kümesi ülkeleri (V4) ortasında da bölünmeye neden oldu.
Rusya-Ukrayna Savaşı’na V4 ülkelerinden Polonya başta olmak üzere Çekya ve Slovakya, Ukrayna’ya her alanda dayanaklarını açıklarken; Macaristan hükümetinin savaşa müdahil olmak istememesi, Ukrayna’ya silah geçişine müsaade vermeyeceğini ve bu ülkeye silah yollamayacağını, Rusya’ya yönelik güç yaptırımlarına karşı çıkacağını da açıklaması küme içinde ortak hareket bütünlüğünün zedelenmesine yol açtı.
Macaristan’ın bu yaklaşımının bilakis kümenin öbür 3 üyesi, Ukrayna’ya yönelik her alanda dayanak açıklaması yapmakla yetinmedi. Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, Çekya Başbakanı Petr Fiala ve Slovenya Başbakanı Janez Jansa ile Rus atakları altındaki Ukrayna’nın başşehri Kiev’i 15 Mart’ta ziyaret etti.
Macaristan’ın izlediği siyaset nedeniyle Çekya ve Polonya’nın, Budapeşte’de 30-31 Mart’ta düzenlenmesi planlanan V4 Savunma Bakanları Toplantısı’na katılmayacağını açıklaması üzerine toplantı iptal edildi.
“HÜKÜMET, YAPTIRIM KONUSUNDA TAKINDIĞI HALSA ISRAR EDİYOR”
Orta Avrupa uzmanı, gazeteci Gabor Stier, AA muhabirine, Macaristan hükümetinin Rusya-Ukrayna Savaşı’na yönelik tavrını kıymetlendirdi.
Macar hükümetinin savaşın başlangıcından bugüne kadar Rusya’nın saldırganlığını kınadığını, barış yapılması tarafında tavır aldığını kaydeden Stier, hükümetin bu kapsamda Ukrayna’ya silah taşımadığını ve Macaristan üzerinden silah ulaştırılmasına da karşı çıktığını söyledi.
Stier, Macaristan’ın Ukrayna’ya önemli manada insani takviye sağladığını, ülkeye Ukrayna’dan günlük ortalama 10 bin kişinin giriş yaptığını aktararak, “Hükümet, yaptırım konusunda Macaristan’ın çıkarını korumak için takındığı tutumda ısrar ediyor. Doğal gaz ve petrol ithalatı konusunda AB’nin duruşuna kararlı bir biçimde karşı çıkıyor. Batı’da da Macar hükümetininkine misal duruşların ortaya çıktığı görülüyor.” sözünü kullandı.
“MUHALEFETE NAZARAN, MACARİSTAN HÜKÜMETİ RUSYA’YA YAKIN”
Ülkedeki muhalefetin, hükümetin tersine Avrupa’nın genelinde izlenen politikayı desteklediğini, bu kapsamda hükümeti eleştirdiğini söyleyen Stier, “Muhalefete nazaran, Macar hükümeti, Ukrayna’ya yönelik kâfi dayanışma göstermiyor, AB’nin birliğini zedeliyor ve Rusya’nın duruşuna yakın bir görüşe sahip.” dedi.
Stier, hem Macar hükümetinin hem de AB’nin Ukrayna’ya yapılan saldırıyı kınadığını ve Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü desteklediğini lakin Macar hükümetinin Ukrayna’ya silah sevkiyatını ve güç alanında Rusya’ya yaptırım uygulanmasını desteklemediğini belirtti.
Savaşın ülkede 3 Nisan’da düzenlenen seçimi çok önemli formda etkilediğini savunan Stier, “Savaş, seçimleri çok önemli bir formda etkiledi. (Hükümet partisi) Fidesz, tekrar 3’te 2’lik çoğunluğu sağladı. Macar toplumunun geniş bölümü Fidesz’in görüşünü paylaşarak bu savaşı kendi savaşları olarak görmüyor ve bundan uzak kalmak ve bir an evvel barışın sağlanmasını istiyor.” diye konuştu.
Stier, Çekya ve Slovakya’da yapılan seçim sonuçlarının V4’ün birliğini etkilediğine, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın ise Budapeşte ile Varşova’yı da karşı karşıya getirdiğine işaret ederek, şunları kaydetti: